Τελ. ενημέρωση:

   16-Oct-2013
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 30(5), Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2013, 566-573

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Μοριακοί δείκτες προγνωστικής κατηγοριοποίησης και παρακολούθησης της ελάχιστης υπολειμματικής νόσου
στην Οξεία Μυελογενή Λευχαιμία

Ι. Κάκκας
Τμήμα Ανοσολογίας-Ιστοσυμβατότητας, Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός», Αθήνα

Μέχρι σήμερα, τα ευρήματα της κυτταρογενετικής μελέτης κατά τη διάγνωση παρέχουν τις σημαντικότερες πληροφορίες για την πρόγνωση των ασθενών με Οξεία Μυελογενή Λευχαιμία (ΟΜΛ) και χρησιμοποιούνται για την κατηγοριοποίησή τους σε τρεις διακριτές προγνωστικές ομάδες (καλής, ενδιάμεσης και κακής πρόγνωσης). Στους ασθενείς της ομάδας καλής πρόγνωσης απαντώνται συγκεκριμένα χιμαιρικά γονίδια (PML/RARα, AML1/ETO, CBFβ/MYH11), στην ταυτοποίηση της παρουσίας των οποίων μπορούν να συμβάλλουν εκτός από την κλασική κυτταρογενετική και οι τεχνικές της Μοριακής Βιολογίας. Η πλειοψηφία των ασθενών με ΟΜΛ ανήκει στην ενδιάμεσης πρόγνωσης ομάδα και οι περισσότεροι από αυτούς (το 45% περίπου του συνόλου των περιπτώσεων ΟΜΛ) εμφανίζουν φυσιολογικό καρυότυπο κατά τη διάγνωση της νόσου (cytogenetically normal-acute myeloid leukemia, CN-AML). Με τη βοήθεια των τεχνικών της Μοριακής Βιολογίας, στους συγκεκριμένους ασθενείς διαπιστώθηκε η παρουσία μεταλλάξεων σε αρκετά γονίδια (FLT3, NPM1, CEBPA, MLL, N-RAS, RUNX1, WT-1, IDH), καθώς και αυξημένη έκφραση άλλων γονιδίων (WT-1, EVI1, PRAME, BAALC, ERG, MN-1). Από όλα αυτά, για την προγνωστική κατηγοριοποίηση των ασθενών με CN-AML ενδιαφέρουν τα γονίδια της NPM1, του FLT3 και του CEBPA. Επίσης, πρόσφατα, αρκετές μελέτες που αφορούν σε ασθενείς με t(8;21) ΟΜΛ έχουν αναδείξει την παρουσία μεταλλάξεων σε ορισμένα γονίδια (c-KIT, N-RAS, FLT3). Στις συγκεκριμένες περιπτώσεις, η παρουσία μεταλλάξεων του c-KIT (εντοπιζόμενες κυρίως στο exon 8) έχει συσχετιστεί με αρνητική πρόγνωση. Η παρακολούθηση της Ελάχιστης Υπολειμματικής Νόσου (ΕΥΝ) μετά τη χημειοθεραπεία (Χ/Θ) εδραίωσης είναι σημαντική για την αξιολόγηση του κινδύνου υποτροπής της νόσου στον κάθε ασθενή με ΟΜΛ ξεχωριστά. Η δυνατότητα παρακολούθησης της ΕΥΝ στην ΟΜΛ με τις μοριακές τεχνικές ενισχύθηκε σημαντικά τόσο από τη χρήση της Real Time Quantitative-Polymerase Chain Reaction (RQ-PCR), όσο και από την ταυτοποίηση ενός σημαντικού αριθμού γονιδίων-«στόχων» τα οποία αναφέρθηκαν προηγουμένως. Σ' ό,τι αφορά στη συμβολή των μοριακών τεχνικών στην παρακολούθηση της ΕΥΝ αξίζει να επισημανθεί ότι, εκτός από τα χιμαιρικά γονίδια PML/RARα, AML1/ETO και CBFβ/MYH11, το γονίδιο της NPM1 και το WT-1 αποτελούν τα πλέον υποσχόμενα γονίδια-«στόχους» για την παρακολούθηση της ΕΥΝ στην ΟΜΛ με την τεχνική της RQ-PCR.

Λέξεις ευρετηρίου: AML1/ETO, CBFβ/MYH11, NPM1, PML/RARα, WT-1.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής