Τελ. ενημέρωση:

   21-Apr-2019
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 36(3), Μάιος-Ιούνιος 2019, 335-348

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Σύγχρονες απόψεις για την οξεία ηπατική ανεπάρκεια
Ι. Επιδημιολογία, αιτιολογία, διάγνωση

Η. Μάνη, Σ.Π. Ντουράκης
2η Παθολογική Κλινική και Ομώνυμο Εργαστήριο, Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ιπποκράτειο», Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα

Ως οξεία ηπατική ανεπάρκεια (ΟΗΑ) χαρακτηρίζεται το σύνδρομο της οξείας ηπατικής δυσλειτουργίας με εγκεφαλοπάθεια και σημαντική διαταραχή της πήξης σε ασθενείς χωρίς προϋπάρχουσα ηπατική βλάβη. Παγκοσμίως, η πλειονότητα των περιπτώσεων αποδίδεται στις ιογενείς ηπατίτιδες Α, Β (±D) και Ε. Όμως, στις ανεπτυγμένες χώρες η επίπτωση της φαρμακευτικά επαγόμενης ΟΗΑ, ιδίως σε έδαφος υπερδοσολογίας παρακεταμόλης, προοδευτικά αυξάνεται αποτελώντας το συχνότερο αίτιο. Λιγότερο συχνά ενοχοποιούμενες ουσίες, που συνοδεύονται όμως από δυσμενέστερη πρόγνωση, είναι τα αντιφυματικά, αντιβιοτικά και αντιμυκητιασικά φάρμακα, τα φυτικά σκευάσματα («βότανα») και τα συμπληρώματα διατροφής. Η αυτοάνοση ηπατίτιδα αποτελεί σπάνιο αίτιο ΟΗΑ. Η έναρξη θεραπείας με κορτικοειδή νωρίς στην πορεία της νόσου μπορεί να είναι αποτελεσματική. Αντίθετα, η νόσος Wilson, στις σπάνιες περιπτώσεις που εκδηλώνεται ως ΟΗΑ, είναι θανατηφόρος χωρίς ηπατική μεταμόσχευση. Το σύνδρομο Budd-Chiari αναφέρεται στην παρεμπόδιση της φλεβικής απορροής του ήπατος. Η βάση της αντιμετώπισής του είναι η έγκαιρη έναρξη αντιπηκτικών, αλλά η πρόγνωση παραμένει δυσμενέστατη. Για την ΟΗΑ από μανιτάρια, κατά κύριο λόγο υπεύθυνες είναι οι ηπατοτοξίνες amanitins από το είδος Αmanita phalloides. Η αντιμετώπιση είναι πρωτίστως συμπτωματική, αν και ουσίες όπως η σιλιμπινίνη, η βενζυλοπενικιλίνη και η Ν-ακετυλοκυστεΐνη ενδέχεται να βελτιώνουν την πρόγνωση. Στην περίπτωση της ισχαιμικής ηπατίτιδας, η αποκατάσταση της αιμοδυναμικής ισορροπίας οδηγεί σε ταχεία αποκατάσταση της ηπατικής λειτουργίας. Η διήθηση από νεόπλασμα αποτελεί ασύνηθες αίτιο ΟΗΑ με συχνά σημαντική δυσχέρεια στην ταυτοποίηση. Τα συχνότερα αναγνωριζόμενα νεοπλάσματα είναι το νεόπλασμα μαστού, το μικροκυτταρικό καρκίνωμα πνεύμονα και τα λεμφώματα. Τέλος, αίτια ΟΗΑ στην κύηση είναι το σύνδρομο HELLP (hemolysis [H], elevated liver enzymes [EL], low platelet count [LP]) και το οξύ λιπώδες ήπαρ. Ο τερματισμός της κύησης συνήθως αρκεί για την αντιμετώπιση της ηπατικής προσβολής. Για την εύρεση της υποκείμενης αιτίας της ΟΗΑ απαιτείται πλήρης ιολογικός και ανοσολογικός έλεγχος, απεικόνιση του ηπατικού παρεγχύματος και των αγγείων του, καθώς και λήψη λεπτομερούς ιατρικού και φαρμακευτικού ιστορικού. Η βιοψία ήπατος μπορεί να διενεργηθεί με ασφάλεια διασφαγιτιδικά και ενδέχεται να βοηθήσει διαγνωστικά σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.

Λέξεις ευρετηρίου: Μεταμόσχευση ήπατος, Οξεία ηπατική ανεπάρκεια, Οξεία ιογενής ηπατίτιδα, Φαρμακευτική ηπατοτοξικότητα.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής