Τελ. ενημέρωση:

   07-Jul-2004
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 20(4), Ιούλιος-Αύγουστος 2003, 356-383

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Αντι-ιικά φάρμακα στη HIV-λοίμωξη
Νεφροτοξικότητα και χορήγηση σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια

Ε. Σαμπατάκου
University of Manchester, Education and Research Centre, Wythenshawe Ηospital, UK,
Movάδα Ειδικών Λοιμώξεων, ΠΓΝΑ «Γ. Γεννηματάς», Αθήνα

Οι ασθενείς με HIV-λοίμωξη υποβάλλονται σε ποικιλία θεραπευτικών σχημάτων για την υποκείμενη νόσο τους, αλλά και για καιροσκοπικές λοιμώξεις και κακοήθεις νόσους, που τη χαρακτηρίζουν. Η εισαγωγή νέων αντιρετρoϊκών φαρμάκων, όπως αναστολέων πρωτεασών (PIs) και μη νουκλεοσιδικών αναλόγων (NNRTIs), έχει αλλάξει τη φυσική ιστορία της νόσου. Παράλληλα, καθώς ο αριθμός των HIV-οροθετικών ατόμων και η διάρκεια επιβίωσης αυξάνονται, ολοένα και συχνότερα εκδηλώνεται νεφρική δυσλειτουργία ποικίλης αιτιολογίας, οδηγώντας ενίοτε σε τελικού σταδίου νεφρική ανεπάρκεια. Η νεφρική νόσος μπορεί να είναι πρωτοπαθής, σχετιζόμενη άμεσα με τη λοίμωξη, ή δευτερογενής, απότοκος συνοδών συστηματικών νοσημάτων ή της φαρμακευτικής αγωγής. Αν και έχει συντελεστεί μεγάλη πρόοδος αναφορικά με την αναγνώριση των διαφόρων ιστολογικών τύπων της νεφρικής βλάβης, πολλά ερωτηματικά παραμένουν όσον αφορά στην παθογένειά της, που φαίνεται να είναι πολυπαραγοντική, και την ορθή θεραπευτική αντιμετώπισή της. Σύμφωνα με πρόσφατες αναφορές, τα νεότερα αντιρετροϊκά φαίνεται να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη εκδήλωσης και την αντιμετώπιση ήδη εγκατασταθείσας νεφρικής νόσου. Επιπλέον, σε αντίθεση με τις ισχύουσες στο παρελθόν απόψεις για βραχύ χρόνο επιβίωσης των ασθενών με λοίμωξη και νεφρική ανεπάρκεια, τα αισιόδοξα πρόσφατα δεδομένα ενθαρρύνουν τους κλινικούς για αντιμετώπιση της ομάδας αυτής των ασθενών με «επιθετική» αγωγή, όπως ισχύει για τους ασθενείς στο σύνολό τους. Με βάση αυτά τα δεδομένα, η γνώση της τοξικότητας και της φαρμακοκινητικής των χρησιμοποιούμενων φαρμάκων είναι επιβεβλημένη. Ορισμένα από τα αντι-ιικά φάρμακα που χορηγούνται σε HIV-οροθετικούς ασθενείς απεκκρίνονται κυρίως μέσω της νεφρικής οδού, κάποια, όπως τα foscarnet, adefovir, cidofovir, έχουν άμεση νεφροτοξική δράση, ενώ άλλα, όπως τα acyclovir, indinavir, μπορεί να προκαλέσουν οξεία νεφρική ανεπάρκεια μέσω σχηματισμού κρυστάλλων. Στην παρούσα ανασκόπηση περιγράφεται το είδος της νεφροτοξικότητας που τα χορηγούμενα αντι-ιικά μπορούν να προκαλέσουν και η επίπτωση της νεφρικής ανεπάρκειας στις διάφορες φάσεις του μεταβολισμού τους (βιοδιαθεσιμότητα, κατανομή, μεταβολισμός, απέκκριση) και παρέχονται συστάσεις σχετικά με την τροποποίηση των δόσεων, για αποφυγή υποθεραπευτικών ή τοξικών επιπέδων.

Λέξεις ευρετηρίου: Αντι-ιικά φάρμακα, HIV-λοίμωξη, Νεφρική ανεπάρκεια, Νεφροτοξικότητα, Φαρμακοκινητική.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής