Τελ. ενημέρωση:

   25-Mar-2014
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 31(2), Μάρτιος-Απρίλιος 2014, 186-190

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις και κίνδυνος έκπτωσης των νοητικών λειτουργιών

Ι.Ν. Μπεράτης, Σ.Κ. Παπαγεωργίου
Ιατρείο Νευρολογίας της Συμπεριφοράς και Νευροψυχολογίας, Β΄ Νευρολογική Κλινική, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών,
Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν», Χαϊδάρι

Η έκπτωση των νοητικών λειτουργιών διαγιγνώσκεται με αυξανόμενη συχνότητα ως μετεγχειρητική επιπλοκή καρδιοχειρουργικών επεμβάσεων, τόσο σε περιπτώσεις επιλεκτικής χειρουργικής αορτοστεφανιαίας παράκαμψης, όσο και σε άλλες μορφές καρδιαγγειακών χειρουργικών επεμβάσεων. Σημειώνεται ότι παρά το γεγονός πως νοητική έκπτωση μπορεί να συμβεί και μετά από μη καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις, η συχνότητά της είναι πολύ υψηλότερη μετά από καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις. Αν και η αιτία της νοητικής έκπτωσης που εμφανίζεται μετά από καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις δεν έχει διασαφηνιστεί, αρκετοί παράγοντες κινδύνου έχουν αναγνωριστεί, όπως η προχωρημένη ηλικία που περιορίζει το νοητικό απόθεμα και επηρεάζει την ικανότητα ανοχής και ανάκαμψης από εγκεφαλική βλάβη, το χαμηλό προεγχειρητικό επίπεδο της νοητικής λειτουργίας, η εκτεταμένη αρτηριοσκληρωτική νόσος, ο σακχαρώδης διαβήτης και οι αυξημένες συγκεντρώσεις της πρωτεΐνης S100 και της ειδικής ενολάσης των νευρώνων, που αποτελούν δείκτες εγκεφαλικής βλάβης. Η απουσία κοινής και σαφούς θέσης σχετικά με τα αίτια και τη φυσική ιστορία της έκπτωσης της νοητικής λειτουργίας μετά από καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στο γεγονός ότι οι μελέτες που έχουν διεξαχθεί μέχρι σήμερα έχουν σημαντικούς μεθοδολογικούς περιορισμούς. Οι περιορισμοί αυτοί οφείλονται (α) στη χρήση μη καθορισμένων διαγνωστικών κριτηρίων για την εκτίμηση της νοητικής δυσλειτουργίας, (β) στην ανεπαρκή επιλογή ομάδας ελέγχου, (γ) στην ανεπιτυχή και συχνότατα περιορισμένη επιλογή δοκιμασιών για την εκτίμηση των νοητικών λειτουργιών και (δ) στον ανεπαρκή έλεγχο για ύπαρξη προϋπάρχουσας νοητικής έκπτωσης. Οι πολύ πρόσφατες πρόοδοι στον τομέα της ακριβούς διάγνωσης της ήπιας νοητικής έκπτωσης και της άνοιας σε ηλικιωμένα άτομα, με τη χρήση κλινικών, απεικονιστικών και βιοχημικών δεικτών, επιτρέπει σε μεγάλο βαθμό την εκπόνηση μελετών χωρίς τις παραπάνω ελλείψεις. Έτσι, είναι δυνατόν σήμερα, με τη διενέργεια κατάλληλα σχεδιασμένων ερευνών, να εξαχθούν σαφέστερα συμπεράσματα σχετικά με την πρόληψη, την πρόγνωση και τις δυνατότητες αντιμετώπισης της νοητικής έκπτωσης μετά από καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις.

Λέξεις ευρετηρίου: Ισχαιμικές βλάβες, Καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις, Μαγνητική τομογραφία, με ακολουθίες διάχυσης, Νοητική έκπτωση.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής