ΗΜΕΡΙΔΑ ΔΙΟΡΓΑΝΩΘΕΙΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΘΗΝΩΝ
ΚΑΙ ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ – ΚΕΝΤΡΟ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ» ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΙΑΤΡΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ
ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΑΘΗΝΑ 27 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019
ΚΕΙΜΕΝΟ ΘΕΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΟΥ ΕΛΑΒΑΝ ΧΩΡΑ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ*
*Το κείμενο δεν αποδίδει τις θέσεις των ιατρικών εταιρειών, δοθέντος ότι μικρό μόνο μέρος εκείνων οι οποίες προσκλήθηκαν να συμμετάσχουν στην Ημερίδα έλαβε τελικά μέρος σε αυτήν -ορισμένοι, μάλιστα, από τους εκπροσώπους των εταιρειών που παρευρέθηκαν δήλωσαν ότι δεν ήταν εξουσιοδοτημένοι να εκφράσουν τις θέσεις της αντίστοιχης εταιρείας. Το κείμενο συνοψίζει, επομένως, τη συνισταμένη των θέσεων των εισηγητών και των συμμετασχόντων στη συζήτηση.
Περιεχόμενο και εκπαιδευτικό κοινό (target audience)
- Συνεχιζόμενη Ιατρική Εκπαίδευση (ΣΙΕ) είναι κάθε εκπαιδευτική δραστηριότητα που αποσκοπεί στη διατήρηση και εξέλιξη της επαγγελματικής απόδοσης των ιατρών, με τελικούς στόχους τη βελτιωμένη έκβαση των ασθενών και την προαγωγή της υγείας σε επίπεδο κοινότητας. Κατά συνέπεια, απευθύνεται σε κάθε ιατρό που διαθέτει άδεια άσκησης επαγγέλματος ανεξάρτητα από το αν κατέχει ή όχι τίτλο ιατρικής ειδικότητας.
- Η ΣΙΕ είναι διά βίου εκπαίδευση, με άλλα λόγια διαρκεί όσο και η επαγγελματική ζωή του ιατρού.
- Η ΣΙΕ δεν πρέπει να συγχέεται με την άσκηση για την απόκτηση τίτλου ειδικότητας. Η τελευταία αποσκοπεί στη συμπλήρωση της προπτυχιακής εκπαίδευσης προς ειδική κατεύθυνση και έχει διαφορετικούς στόχους από τη ΣΙΕ. Η ΣΙΕ απευθύνεται, εν τούτοις, σε ειδικευόμενους γιατρούς ή πτυχιούχους σε αναμονή για τη λήψη ειδικότητας, με την έννοια ότι με σκοπό την επικαιροποίηση, συμπληρώνει γνώσεις και δεξιότητες που αποκτήθηκαν μέχρι τη λήψη του πτυχίου ή αποκτούνται κατά την άσκηση για ειδικότητα. Δεν αποτελεί, πάντως, μέρος της ύλης της εκπαίδευσης σε ειδικότητα.
- Η συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση εισάγει νέες έννοιες και τρόπους αντιμετώπισης νοσημάτων (treatment paradigms), παρέχει συστάσεις για την κλινική πρακτική πράξη, συζητά και συνθέτει αμφιλεγόμενα θέματα, εκπαιδεύει σε νέες τεχνικές με πρακτικά “hands on” σεμινάρια και τεκμηριώνει την ικανότητα του ιατρού να εκτελέσει τις νέες δεξιότητες.
- Η επιλογή θεμάτων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ιατρών τρέχουσες ή προβλεπόμενες που είναι άμεσα εφαρμόσιμες και ζωτικής σημασίας και η διαπραγμάτευση τους με σαφή, λακωνικό και διαδραστικό τρόπο αυξάνει τη πιθανότητα επιτυχίας
- Τελικό κριτήριο της επιτυχίας δεν είναι η απόκτηση γνώσεων αλλά η αλλαγή συμπεριφορών και η ορθή εφαρμογή τους στην κλινική πράξη
Αρμοδιότητα και Πιστοποίηση
- Στις περισσότερες χώρες η ΣΙΕ είναι αρμοδιότητα του Ιατρικού Σώματος (medical profession) και όχι του Κράτους. Εκπροσωπεύοντας όλους τους Έλληνες ιατρούς, ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος (ΠΙΣ) έχει την κύρια ευθύνη για τη ΣΙΕ. Το έργο, όμως, αυτό υπερβαίνει τις δυνατότητες του Συλλόγου όπως έχουν παγιωθεί μέχρι σήμερα. Από την άλλη μεριά, υπάρχει ευρεία αποδοχή του γεγονότος ότι στη χώρα μας, ΣΙΕ παρέχουν ανέκαθεν και κατά κύριο λόγο οι ιατρικές επιστημονικές εταιρείες.
- Κατά συνέπεια, όπως έχει αναγνωριστεί και σε άλλες χώρες, υπάρχει η ανάγκη μιας Εθνικής Επιτροπής Πιστοποίησης ΣΙΕ (ΕΕΠΣΙΕ) (Hellenic Accreditation Committee for Continuous Medical education HACCME), που θα λειτουργεί στο πλαίσιο του ΠΙΣ και θα στελεχώνεται από μέλη ιατρικών εταιρειών, τα οποία θα διακρίνονται για την τεκμηριωμένη γνώση των αρχών της ιατρικής εκπαίδευσης και τη συμμετοχή στο σχεδιασμό και την εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
- Έργο της EΕΠΣΙΕ θα είναι ο καθορισμός κριτηρίων για την πιστοποίηση οργάνων (επιστημονικών εταιρειών, κλινικών, εργαστηρίων κ.α.) αρμοδίων για την διοργάνωση προγραμμάτων ΣΙΕ, καθώς και κριτηρίων για την αναγνώριση εκπαιδευτικών εκδηλώσεων δυναμένων να παρέχουν μόρια ΣΙΕ στους συμμετέχοντες σε αυτές.
- Οι επιστημονικές εταιρείες (ΕΕ) πρέπει να έχουν μια συνολική στρατηγική για την συνεχιζόμενη εκπαίδευση των μελών τις, καθορίζοντας τις προτεραιότητες και τους στόχους της με τρόπο που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των μελών τους άσχετο εάν η ΣΙΕ αφορά μόνο ένα ετήσιο συνέδριο ή διεξάγεται με επιμέρους εκπαιδευτικά μαθήματα.
- Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες πρέπει να πραγματοποιούνται κατά προτίμηση στο χώρο εργασίας του ιατρού και όχι σε μακρινές αποστάσεις
Κριτήρια Πιστοποίησης
- Τα κριτήρια για την πιστοποίηση οργάνων αρμοδίων για την διοργάνωση προγραμμάτων ΣΙΕ θα βασίζονται στην εκπαιδευτική τους δραστηριότητα [π.χ., αριθμός εκπαιδευτικών εκδηλώσεων κατά την τελευταία τριετία ή πενταετία, αριθμός εκπαιδευομένων που παρακολούθησαν την καθεμιά απ’ αυτές, αριθμός παρόντων στις αίθουσες, ποσοστό «δορυφορικών» συνεδριάσεων στο σύνολο των εκπαιδευτικών συνεδριάσεων (sessions) κ.ο.κ.] και την αντιστοιχία των στόχων τους με την κάλυψη εκπαιδευτικών κενών που διαπιστώνονται κατά την αντιμετώπιση τρεχουσών αναγκών υγείας από τους ασκούντες το επάγγελμα ιατρούς.
- Η πιστοποίηση θα είναι περιορισμένης διάρκειας (π.χ., πενταετής) δυνάμενη να ανανεωθεί.
- Βασικό κριτήριο για την αναγνώριση εκπαιδευτικών εκδηλώσεων θα είναι (όπως συστήνουν και οι οδηγίες της UEMS) ο προσδιορισμός εκπαιδευτικών αντικειμένων («τι θα είναι οι εκπαιδευόμενοι να κάνουν μετά το πέρας της εκπαίδευσης») που θα καλύπτουν διαπιστωμένα εκπαιδευτικά κενά (π.χ., ανεκπαίδευτοι οι περισσότεροι ιατροί στην εφαρμογή ΚΑΡΠΑ).
- Υπάρχει άμεση ανάγκη διοργάνωσης προγραμμάτων εκπαίδευσης εκπαιδευτών, αλλά μέχρις ότου αυτό επιτευχθεί η ΕΕΠ πρέπει να ορίσει κριτήρια καταλληλότητας εκπαιδευτών (π.χ., με βάση την αξιολόγησή τους εκ μέρους των εκπαιδευομένων), ώστε η καταλληλόλητα των εκπαιδευτών μιας εκδήλωσης να αποτελέσει επιπρόσθετο κριτήριο για την αναγνώριση εκπαιδευτικών εκδηλώσεων.
- Η συμμετοχή σε προγράμματα ΣΙΕ θα είναι επί του παρόντος εθελοντική με προοπτική να γίνει, όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες, υποχρεωτική.
Χρηματοδότηση, εμπορικά συμφέροντα και σύγκρουση συμφερόντων
- Η ΣΙΕ αποτελεί βασικό ποιοτικό χαρακτηριστικό του Εθνικού Συστήματος Υγείας και η κοινωνία και η πολιτεία οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι το κόστος της εκπαίδευσης των ιατρών είναι μικρότερο από το κόστος της ανεπαρκούς εκπαίδευσης και ότι οφείλει να το υποστηρίξει θεσμικά και οικονομικά.
- Το περιεχόμενο των προγραμμάτων ΣΙΕ δεν πρέπει να εξυπηρετεί την προώθηση προϊόντων (marketing) της βιομηχανίας φαρμάκων ή ιατρικών οργάνων/ιατρικού εξοπλισμού.
- Τα καλούμενα «δορυφορικά» συμπόσια και οι επιχορηγούμενες (και όχι «δορυφορικές», όπως είναι ο αδόκιμος όρος που χρησιμοποιείται) διαλέξεις πρέπει να μη διασπούν τον εκπαιδευτικό κορμό της επιστημονικής συνάντησης, αλλά να διαχωρίζονται πλήρως από αυτόν. Πρέπει, επίσης, να προσδιορίζεται σαφώς στο πρόγραμμα της εκπαιδευτικής εκδήλωσης το ότι εκφράζουν θέσεις της φαρμακοβιομηχανίας και όχι της οργανωτικής ή επιστημονικής επιτροπής και οι συγκρούσεις συμφερόντων των ομιλητών.
- Ο προϋπολογισμός των συνεδρίων και άλλων εκπαιδευτικών εκδηλώσεων οφείλει να είναι λιτός (π.χ., να αποφεύγονται πολυτελείς δεξιώσεις και διεξαγωγή σε ακριβά ξενοδοχεία) και να καλύπτεται σε μεγάλο μέρος από την καταβολή δικαιώματος συμμετοχής, που θα πρέπει να εκπίπτει από τη φορολόγηση του εκπαιδευομένου.
- Η Βιομηχανία μπορεί να ενισχύει εκπαιδευτικές εκδηλώσεις με απευθείας καταβολή του αντίστοιχου ποσού στην οργανωτική επιτροπή, η οποία μετά το πέρας της εκπαιδευτικής εκδήλωσης θα πρέπει να αποδίδει οικονομικό απολογισμό στον χορηγό. Η Οργανωτική Επιτροπή θα πρέπει να εξασφαλίζει ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στη ΣΙΕ για όλα τα μέλη της ΕΕ με υποτροφίες ή τη δυνατότητα δωρεάν παρακολούθησης εξ αποστάσεως
- Έως ότου η ΣΙΕ χρηματοδοτηθεί από τους φορείς εργασίας των ιατρών ή με ειδικό επίδομα της πολιτείας, οι Φαρμακευτικές Εταιρείες μπορεί να καταβάλουν τα έσοδα εγγραφής, μετακίνησης
και διαμονής ιατρών της επιλογής τους εφόσον αυτό συνοδεύεται με χορηγία προς την οργανωτική επιτροπή για τη χορήγηση υποτροφιών για την υποστήριξη ιατρών που αδυνατούν να καλύψουν τα ‘έξοδα εξ ιδίων πόρων ή με ενίσχυση από τη Φαρμακοβιομηχανία
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΣΙΕ